Gentse en Leuvense onderzoekers steken turbo in ontwikkeling van nieuw soort antibiotica
Antibioticaresistente superbacteriën vormen een cruciale uitdaging voor ons gezondheidssysteem. Onderzoekers van de UGent en KU Leuven presenteren een nieuw platform dat toelaat een versnelling hoger te schakelen in de zoektocht naar alternatieven voor antibiotica.
Traditioneel bestrijden we bacteriën met antibiotica, kleine moleculen die de bacteriecel ‘een stok in de wielen steken’ en doden. Spijtig genoeg werken die antibiotica in sommige gevallen niet goed meer omdat het genetisch materiaal van de bacterie wijzigt. Bovendien loopt de zoektocht naar nieuwe moleculen stroef en komen er bijna geen nieuwe antibiotica op de markt.
Een veelbelovend alternatief voor traditionele antibiotica zijn zogenaamde enzymgebaseerde antibitotica, of ‘enzybiotica’. Die zijn gebaseerd op ‘lysines’, eiwitten die de celwand van bacteriën kapot knippen. Een eerste, natuurlijk voorkomend lysine wordt momenteel door een Amerikaans bedrijf getest in klinische studies. Om het ideale lysine voor elke bacterie te vinden, ontwikkelden Yves Briers (UGent) en Rob Lavigne (KU Leuven) samen met andere onderzoekers VersaTile, dat ze vandaag presenteren in het toonaangevende wetenschappelijk tijdschrift ‘Science Advances’. Met dit platform kunnen ze op een snelle en efficiënte manier grote hoeveelheden verschillende lysines aanmaken, testen en verder optimaliseren.
De onderzoekers beschrijven in hun artikel hoe ze met hun VersaTile platform – bij wijze van pilootproject – een lysine ontwikkelden tegen de gevaarlijke ‘iraqibacterie’ (Acinetobacter baumannii), die verantwoordelijk was voor heel wat wondinfecties tijdens de oorlog in Irak. Hun lysine is in staat om deze multidrugresistente bacterie te doden in menselijk serum. Die resultaten bieden perspectief op intraveneus gebruik bij patiënten met infectiewonden.
“Het VersaTile platform maakt het mogelijk om ook voor andere gevaarlijke bacteriën nieuwe lysines te ontwikkelen, of het nu gaat om urineweginfecties, longinfecties of andere aandoeningen”, zegt doctorandus Hans Gerstmans, de eerste auteur op de nieuwe wetenschappelijke publicatie. Professor Briers vervolgt: “Het VersaTile platform heeft daarnaast nog een breder toepassingspotentieel, aangezien de ‘blokkendoosmethode’ ook gebruikt kan worden voor andere types van eiwitten die van industrieel of medisch belang zijn.”